Jongeren en schulden
Op initiatief van de ChristenUnie kwam de raad van Leeuwarden samen om in gesprek te gaan over jongeren en schulden. Dit onder andere door een onderzoek van Floris Huisman, student aan de NHL/Stenden. Daarnaast is de schuldenproblematiek een onderwerp wat onze fractievoorzitter persoonlijk raakt. Vanuit haar eigen ervaring weet ze wat het is om te maken te krijgen met schulden en de schaamte die daar bij komt kijken. Tijdens het debat heeft de ChristenUnie een motie ingediend met daarin een aantal aanbevelingen. Deze motie is door toezegging van de wethouder overgenomen en de aangedragen punten zullen in gang worden gezet. Hieronder lees u de bijdrage van Carlijn.
Voorzitter,
Als er een thema is wat mij persoonlijk aan het hart gaat, dan is het wel schulden. Daarnaast ben ik ook nog de afgelopen tien jaar jongerenwerker geweest dus jongeren en schulden brengen twee werelden samen die ik beide goed ken maar die niet samengebracht zouden moeten worden. Twee werelden die ik liever niet samen zie. Toch spreken we vanavond wel over jongeren en schulden.
Schulden hebben namelijk een ontzettend grote impact. Impact op hoe je je dag doorkomt. De zorgen die schulden met zich mee brengen kunnen verlammend werken waardoor de ontwikkeling van jongeren wordt tegengehouden. Daarnaast zorgen schulden in sommige situaties ook voor een sociaal isolement. Ook heeft het hebben van schulden een negatieve invloed op de gezondheid. Al met al genoeg redenen om schulden hard en grondig aan te pakken en misschien nog wel beter: het ontstaan van schulden tegen te gaan. Geen enkele jongere hoort zijn of haar volwassen leven te starten met een schuld. Het nadeel is alleen dat we hier niet altijd op kunnen sturen en dat zelfs lang niet altijd de schulden ontstaan door het handelen van mensen zelf. Ik weet hoe het is om vast te lopen in het web van toeslagen waar je jaren later nog last van kunt hebben. En zoals ik ervaring heb met schulden, zo zijn er veel meer. Ook jonge mensen in onze gemeente lopen hiermee vast. Dat was een van de conclusies uit het onderzoek van Floris Huisman, student aan de Thorbecke academie. Vanuit hier wil ik ook mijn dank uitspreken naar Floris voor het doen van het onderzoek. Helaas kan hij er vanavond zelf niet bij zijn wegens andere verplichtingen. Vorige maand hield Floris hier een presentatie in de raad waarin hij ook een aantal handvaten gaf voor mogelijke oplossingen.
Deze hebben wij, samen met andere knelpunten, verwoord in een motie. Uit het onderzoek zijn een viertal aanbevelingen gedaan.
- Voorlichting kosten volwassen leven. Wie weet herkent u dit wel uit uw eigen leven. Dat het allemaal toch een stukje duurder bleek te zijn op het moment dat u op kamers ging wonen dan thuis bij heit en mem waar de koelkast misschien wel altijd gevuld was. Het is dus ook goed om daar de jongeren in mee te nemen. Je zou kunnen beredeneren dat dit een taak van ouders en opvoeders is. Wat ons betreft nemen we niet direct alle verantwoordelijkheid uit handen maar geven we wel ook tips en tools aan ouders hoe ze hun kinderen hier het beste op voor kunnen bereiden.
- Hulp bij het maken van betaalafspraken. Veel jongeren met beginnende schulden lopen ertegenaan dat ze geen goede betaalafspraken kunnen maken. De schuldeisers vragen maandelijks het maximum waardoor er vaak juist meer schulden ontstaan. Als gemeente of daaraan verbonden instanties hebben we hier veel meer mandaat in. Misschien niet eens altijd officieel maar in de praktijk blijkt wel dat het meer impact heeft wanneer een officiële organisatie een betaalafspraak maakt dan een jongere zonder ervaring hiermee.
- Financiering vanuit de gemeente voor eerste levensbehoeften. Hierbij is het idee dat de gemeente inwoners met weinig vermogen ondersteunt in het geval van onvoorziene kosten, bijvoorbeeld het stukgaan van een koelkast of wasmachine. Hierdoor wordt voorkomen dat jongeren andere schulden gaan maken om dit op te vangen, bijvoorbeeld het niet betalen van huur of andere rekeningen. .
- Budgetcoach. Ja, als je op internet zoekt zijn er een legio aan budgetcoaches te vinden. Maar toch weten de jongeren die niet te bereiken. Het zou goed kunnen zijn dat dit te maken heeft met de taal die wordt gesproken. De drempel voor jongeren om dit soort budgetcoaches aan te spreken is te hoog. In het kader van preventie zien we hier een uitgelezen kans voor ons als gemeente. Bij grote live events zouden jongeren een beroep moeten kunnen doen op een budgetcoach. Iemand die ze helpt het overzicht te krijgen en te behouden. Niet om verantwoordelijkheid uit handen te nemen maar wel om mee te kijken om zo ook de jongeren weer een stap verder in volwassenheid te helpen.
We horen dan ook graag van de wethouder welke mogelijkheden hij ziet om deze aanbevelingen over te nemen en tot uitwerking te brengen in de aanpak schulden. Daarnaast is er nog een struikelblok als het gaat om het goed aanpakken van schulden, met name op het gebied van vroeg signalering en dat is de AVG. Daarom zouden we graag zien dat de wethouder inventariseerd welke knelpunten er bestaan rondom gegevensuitwisseling in de aanpak van schulden en niet onnodig streng te zijn in het toepassen van de AVG als mensen daardoor worden benadeeld.
Voorzitter, Schulden zijn een complex probleem zonder simpele oplossing. Toch hopen we als ChristenUnie dat we als gemeente op deze manier weer een stukje dichter bij een schuldenvrije generatie komen. Zo krijgen jongeren weer de kans om tot ontplooiing te komen, vakmanschap te leren, te studeren en zoveel andere manieren waarop ze van waardevolle toevoeging zijn.
