Kern voor oplossing armoede :

Mensen aanmoedigen om voor zichzelf en elkaar te zorgen en wordt er gezorgd voor hen die dat niet kunnen. Mensen hebben nodig: discipline, kracht,  leren keuzes maken, bedwingen van  hebzucht (voorbeeld van mevrouw Laureen)

Van deze avond hebben wij als CU de volgende aandachtspunten:

• Hoe komt het dat mensen vaak allergisch reageren op het noemen van een  tegenprestatie voor een uitkering? Een uitkering is bedoeld als vangnet, voor hen die niet in staat zijn iets te doen. Het CU-programma zegt hierover: ‘Zorg moet voor iedere inwoner toegankelijk zijn. Niet op basis van vrijblijvendheid, maar op basis van wederkerigheid. Ieder moet gemotiveerd worden om een steentje bij te dragen voor zijn stad/omgeving.
• Aanpak van mensen met uitkering die niet willen werken
• Wat is/wordt de doelstelling van het huidige armoedebeleid ?
• Wordt bij aanpak vanuit de cliënt gedacht en gewerkt in plaats van de regelingen als uitgangspunt te nemen ?
• Hoe is in de praktijk de aandacht voor preventie ? Wat wordt gedaan aan vroege signalering ? Hoe is de focus op kinderen die langdurig en in vroege levensfase arm zijn.Is de insteek op het kind ?
• Convenanten gemeenten-Rijk zijn vaak te vrijblijvend; lokale aanbesteding, uitvoering en controle zijn vaak ondoorzichtig. Hier moeten wij beter op letten
• Is het uitgangspunt van 110/120 % van het sociaal minimum wel geschikt voor monitoring en evaluatie ? ( zie SCP)
• Hoe is in de praktijk de aandacht voor preventie?
• Kunnen de op  gemeentelijk niveau beschikbare armoedegegevens gecombineerd worden  met gegevens betreffende de werkloosheid onder de beroepsbevolking van 18 tot 65 jaar van het UWV ? De combi van deze informatie biedt namelijk mogelijkheden om aan de uitstroom kant wat te doen!  
• Er is al heel lang armoede beleid.  Wat was de doelstelling hierbij?
• Hoe is dat gegaan sinds 1985 ? Wat ging mis? Wat is ervan geleerd?
• Wat ging goed? Hoe daarop verder gegaan?
• Wat is er gebeurd met de afspraken op 11 februari 2010?

ARMOEDECONFERENTIE 11 FEBRUARI 2010.

Wethouder Florijn en diverse aanwezigen tekenen voor:

• armoedealertheid vergroten
• procedures versimpelen
• investeren in netwerk

Verslag expertmeeting

In een volle Oranjeaal van het stadhuis begon Arjette de Pree met een interview met

1. een ‘ervaringsdeskundige’ in armoede, mevrouw Laureen. Zij vertelde dat zij nu 5 jaar schuldenvrij is. Kan alleen met kracht en discipline. Armoede is: geen dak en geen eten. Bij een bijstands/minimum inkomen gaat om keuzes maken. Het lukt vaak mensen niet vanwege de hebzucht: het willen hebben wat je ziet. Leren mensen goed te kiezen? Zij ontving applaus.

2. Astrid de Bue ( Heechterp-Schieringen): Hoe kijk je naar armoede? Hoe merk je dat mensen in de problemen zitten? Via huis-aan-huis bezoeken komt er meer duidelijkheid en meer vertrouwen.

3. Een kort gesprek met directeur van OBS Tjerk Hiddes: er is stille armoede. De school biedt kansen voor kinderen met activiteiten. De zaal begreep niet waarom de school zo’n dure schoolreis ( € 40,-) organiseert.

Presentatie armoedemonitor  Leeuwarden door Harry Piepers (KWIZ =  Kenniscentrum Welzijn Inkomen en Zorg ):

Het gaat in onderstaande informatie om huishoudens met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum!

• het aantal minimahuishoudens is gestegen van 7990  in 2009 naar  8804 huishoudens  in 2011, een stijging van 10.1 %. Van alle huishoudens in Leeuwarden is dat 17,8 %.
• aandeel bijstandsgerechtigden onder minimahuishoudens is met 28% gestegen: van 3270 huishoudens in 2009 naar 4194 huishoudens in 2011: landelijke ontwikkeling
• aandeel jongeren ( 18-27 jaar) onder minimahuishoudens neemt toe: 1765 jongeren in 2009 naar 2014 in 2011: stijging van 14,1 %; belangrijkste reden is de economische crisis
• arbeidsmarktpositie niet-westerse allochtonen is verslechterd : met 14,5 % ( 226) huishoudens is dat de grootste stijging. Maar in absolute aantallen is de stijging onder autochtonen 507 huishoudens (8,9% ).
• Aandeel alleenstaanden en eenoudergezinnen onder de minima is stabiel: in percentages lijkt dit zo, maar kijken we naar de aantallen  dan is er een stijging: 5786 naar 6392, dus 606 huishoudens erbij !
• Kinderen: het aandeel kinderen in minima huishoudens groeit; het aandeel armoede onder kinderen in aandachtswijk Wielenpolle neemt toe
• De samenloop armoede, schulden en gezondheidsproblemen is verontrustend.: 3% van alle huishoudens in Leeuwarden maakt gebruik van de schuldhulpverlening, onder  minima is dit 13%; 20% van alle WWB-ers zit inde shv. 11% van alle huishoudens maakt gebruik van individuele WMO-voorziening. Minimahuishoudens zijn vaker hulpbehoevend dan  niet minima. 

Kinderen in Armoede, presentatie door dhr Cok Vrooman ( Sociaal Cultureel Planbureau)

Enkele conclusies van zijn betoog:

• Scheer armoede en sociale uitsluiting niet over één kam : theoretisch en feitelijk verschillende fenomenen, andere oorzaken; als men het één bestrijdt, wordt het ander niet automatisch tegengegaan
• Succes armoedebeleid  niet afmeten aan 110/120% sociaal minimum: minder geschikt voor monitoring en evaluatie
• Oorzaken sociale uitsluiting bij kinderen financieel èn sociaal-cognitief : niet alleen oplosbaar via armoedebestrijding; participatie en vaardigheden van ouders zijn ook belangrijk 

Oplossingsrichtingen:

• Verklaar armoede en sociale uitsluiting bij kinderen niet tot grotere problemen dan het zijn
• Enige bescheidenheid/realisme ten aanzien van effectiviteit, zeker op korte termijn
• Meer aandacht voor implementatie en controle: convenanten gemeenten-Rijk zijn vaak te vrijblijvend; lokale aanbesteding, uitvoering en controle zijn vaak ondoorzichtig. Hier moeten wij als raad beter op letten
• Verbreding van perspectief : er is meer dan ‘niet meedoen aan sport en cultuur’; andere vormen van non-participatie zoals verjaardag niet kunnen vieren, nooit vrienden thuis ontvangen , nooit op vakantie; andere materiële tekorten zoals geen fiets, geen computerfaciliteiten (!)
• Meer focus op kinderen die langdurig en in vroege levensfase arm zijn.
• Aandacht voor arme kinderen waarvan ouders NIET  in de bijstand zitten, bijv. arme ouders in loondienst, ZZP,WW,WIA
• Ook kijken naar Sociale Uitsluiting bij ouders, niet alleen financiën; ouders motiveren tot participatie ( in sport, bij de school); opvoedingsondersteuning-  lager opgeleide ouders zin vaak arm en kunnen minder effectieve opvoeders zijn door: minder (niet) voorlezen, geen aandacht schoolprestaties , geen ouderavonden bezoeken etc. 

Toen was het pauze en hierna kwam wellicht de klapper van de avond, namelijk de gesproken column door Rutger Koopmans, te Amsterdam. Want de discussie ging vooral daarover

Titel: Armoede de wereld uit, om te beginnen in Nederland. Zijn bijdrage scharnierde om 5 punten:

1. We moeten een doelstelling vaststellen om de armoede daadwerkelijk uit te willen bannen.
2. We moeten een maatschappelijke coalitie bouwen als gezamenlijke kracht tegen de armoede, want de overheid kan het niet.
3. We moeten veel regelingen samenvoegen of afschaffen en het leven eenvoudiger maken.
4. We moeten toewerken naar een ander concept van schuldhulpverlening, want de huidige systematiek en uitvoering is contra-effectief.
5. We moeten een contraprestatie vragen aan hen die een uitkering krijgen. 

Verder een aantal prikkelende uitspraken: 

• Politieke bestuurders vertellen de kiezers liever wat die willen horen in plaats van ze te confronteren en te activeren met wat ze moeten horen.
• Het is tijd voor een doorbraak: focus op zelfredzaamheid van het individu, versterking van de sociale omgeving, strijd tegen maatschappelijke vereenzaming
• We bestrijden geen armoede: als iemand in aanmerking komt voor een regeling, gaan we hem verzorgen. We ontnemen de individu de plicht maar ook het recht om zijn probleem in eerst instantie zelf op te lossen. Wij maken hem zwak en onbekwaam en afhankelijk.
• We creëren afhankelijkheid in plaats van kracht. Er is nauwelijks focus op wat mensen (nog) wel kunnen
• Mensen die erin slagen zich aan de armoede te onttrekken zouden we met een bonus moeten belonen ( conclusie SK)
• Armoede los je niet met geld op. Je lost het op door sterkere mensen te ceëren. Sociale omgeving inschakelen en die te activeren. Elkaar helpen, mogen rekenen op familie, vriend, buur.
• We moeten terug naar samen. Naar een systeem dat de eenzaamheid uitbant, het isolement, en in het kielzog daarvan de armoede.  Ruimte geven aan onorthodox denken en ‘out of the box’ oplossingen .Twee is méér dan tweemaal één!

Slotconclusie: Mensen aanmoedigen om voor zichzelf en elkaar te zorgen en wordt er gezorgd voor hen die dat niet kunnen. Deze column maakte de tongen los waardoor de andere bijdragen wat naar de achtergrond verdwenen. Protest vanuit de cliëntenraad over de hulp van de buur (die er niet is), de tegenprestatie die een ‘verkapte’ baan kan zijn en de mensen die dat echt niet kunnen.

Vraag van Arjette: waar met de focus op liggen?

Op de zelfredzaamheid en mensen helpen die dat niet kunnen.. Aan ieder die subsidie krijgt vragen: Wat is je aandeel voor de maatschappij ? Het valt op dat mensen  bij deze vraag gauw in de stress schieten, terwijl de positieve kanten ervan niet worden genoemd. Er moet altijd een vangnet zijn voor wie echt niet kan.Zet mensen in hun kracht aan, korte trajecten, zelfoplossend vermogen. De wijk Valeriuskwartier heeft zelf nog de digitale voorziening kunnen behouden !Moet de focus alleen op kinderen liggen ? Insteken op kinderen , maar daarbij ook de ouders betrekken. Als voorbeeld werd het kinderbeleid van Lelystad genoemd. Mevr. Stella van Gunst gemeente) trekt het beleid met betrekking tot  ‘Kinderen in armoede’.

Juli 2012

Sietske Koops